Russisch-Ukrainischer Krieg

Russisch-Ukrainischer Krieg
d’ militäärischa Lààg[1] 0 Kontrolliart vu dr Ukràina 0 Kontrolliart vu Rüsslànd un prorüssischa Sepàràtìschta
Datum Ànnexioon vu dr Krim: 18. März 2014[2][3][4] Kriag ìm Donbas: àb’m 13. Àwrìl 2014[5][6] Groosser rüssischer Ìwwerfàll: àb’m 24. Hornung 2022 Ort Ukraine Ukràina Usgang ’s düürt noch àà
Konfliktparteie
Russland Rüsslànd un „Volksrepüblika“ Donezk un Lugansk, unterschtìtzt dur Weißrussland Wiissrussland mìt Duldung[7][8] Süüdossezia (numma-n-àm Ààfàng vum Kriag)[9]	Ukraine Ukràina (zitter 2014 unterschtìtzt dur Üsslàndshìlfa vun àndra Schtààta)
Befählshaber
Russland Wladimir Putin Denis Puschilin (2018–2022) Alexander Sachartschenko (2014–2018) Leonid Passetschnik (2017–2022) Igor Plotnizki (2014–2017)	Ukraine Wolodymyr Selenskyj (zitter 2019) Petro Poroschenko (2014–2019)
Verlust
gschätzt 5500[10] (Schtànd: Janner 2019)	Ìm Dezamber 2017 hàt dr Presidant Poroschenko vu 2750 geteedeta ukràinischa Soldààta grädd.[11] Ìm Janner 2018 hàt d’ UNO dia Zààhl uff 4.000 gschätzt.[10]
Ìnfolga vum Kriag sìnn d’ folgenda Verluschtzààhla: äbba 6.000 Toota bis ìm März 2015 (Spiegel)[12] 9.640 geteedeta Litt un 22.431 Verlätzta bis àm 15. Septamber 2016 (UNO)[13] Ìm Dezamber 2017 hàt d’ UNO mìndeschtens 2.818 geteedeta Ziwilìschta bii’ra Gsàmtààzààhl vu 10.818 Geteedeta zeehlt.[14] D’ Zàhl vu da geteedeta Ziwilìschta-n-ìsch ìm Summer 2018 ìwwer 3.000 gsìì[15] un ìsch noh era Korrektuur ìm Janner 2019 mìt 3.300 ààgaa worra[10] bii era Gsàmtzààhl vu 13.000 Toota.[16] Fìrs Joohr 2019 hàt’s a Ààgààb vu 264 Toota un 625 Verlätzta gaa, bii da Ziwilìschta 17 Toota un 41 Verlätzta.[17] mehr àss 13.000 Litt (Schtànd März 2021).[18][19]

Dr Rüssisch-Ukràinischa Kriag (bis ìm Hornung 2022 hàt maa hàuiptsachlig vu Ukràina-Konflikt grädd, àllgmainlig Ukràina-Kriisa, Ukràina-Kriag, Kriag geega d’ Ukràina odd’r rüssisch-ukràinischer Konflikt) hàt àm Ànd Hornung 2014 ààgfànga. Àm Ààfàng ìsch’s a regionààler bewàffneter Konflikt gsìì uff dr ukràinischa Hàlbìnsel Krim.

Noh dr Ànnexioon vu dr Krim ìm 2014 sìnn wittera Eskàlàzioona gsìì: Rüsslànd hàt prorüssischa bewàffneta Miliza ìm oschtukràinischa Donbas uffbàuija, wo doo zamma mìt da reguläära rüssischa Truppa geega d’ ukràinischa Schtraitkräfta un Fräiwìlligamiliza kampft hann. Ìm Septamber 2014 hàt maa mìt dr ìnternàzionààla Hìlfa s’ Minsker Àbkumma getroffa, wo fìr dr Kriag ìn dr Oschtukràina a düürhàfta Wàffaschtìllschtànd vorgsah hàt; ìn dr Tààt ìsch ìm bäschta Fàll numma-n-a Schtàbilisiarung vum lokààla Konflikt gsìì, àwwer d’ rüssisch-sepàràtischta Sitta hàt mìt da Prowokàzioona witter gmàcht.

Noh-n-era änder riahwiga Periooda hàt Rüsslànd àb’m Summer 2021 vììla Truppa àn dr ukràinischa Granz fànga-n-àà uffbàuija, àwwer hàt jeener Ààgrìffsplààn bschtrìtta. Àb’m 24. Hornung 2022 ìsch a Ààgrìff dur d’ rüssischa Àrmee üss mehrera Rìchtunga gsìì mìt’m Ziil, d’ ukràinischa Regiarung z’ schtìrza un dur a prorüssischa Reschiim z’ ärsätza. D’ rüssischa Truppa hann àwwer schwaara Verluschta ghàà un hann sìch àlso àb Ànd März 2022 üss’m Norda un Nordoschta vu dr Ukràina z’ruckgezooga, fìr ìhra Ààgrìff üssschliasslig uff dr Oschta vum Lànd z’ konzäntriara. Ìm Süüda-n-ìsch mìt’m Groossààgrìff a Làndverbìndung zwìschem rüssischa Fäschtlànd un dr ànnektiart Krim ärschtällt worra. Ìm Summer ìsch dr rüssischa Ààgrìff , un àb Ànd Àuigscht hàt d’ ukràinischa Àrmee ìm Oschta un Süüda mìt’ma Geega-n-ààgrìff ààgfànga un hàt domìt bis ìm Oktoower 2022 groossa Gebiater z’ruckäroowert. Dr rüssischa Schtààtspresidant Wladimir Putin hàt ìm Septamber 2022 a genrààla Mobilmàchung ìm Rüsslànd ààkìndigt un hàt ìm Moneet druff groossa Taila vu dr Süüd- un Oschtukràina ànnektiart. Noh-n-em Ruckzuug üss da b’sätzta Gebiater sìnn Bewiisa fìr schwaara Kriagsverbraacha vu da rüssischa Truppa geega Ziwilìschta äntdäckt worra.

1. ↑ salla Dàrschtällunga känna m’r ìn vììla Meedia fìnda, wia zem Biischpììl ìn dr Nöii Zürcher Ziitig: Tschernobyl ist wieder in ukrainischer Hand – diese Karte zeigt den Stand des Krieges. Abgruefen am 3. April 2022. 
2. ↑ Wie die Krim vor 8 Jahren russisch wurde. Krimkrise – eine Chronologie. In: MDR.de. 4. Januar 2022, abgruefen am 26. März 2022. 
   Vor fünf Jahren: Russlands Annexion der Krim. In: bpb.de. 18. März 2018, abgruefen am 26. März 2022. 
3. ↑ Roger N. McDermott: The Return of the Cold War: Ukraine, the West and Russia. Hrsg.: Michael Johns. London 2016, ISBN 978-1-138-92409-3, Brothers Disunited: Russia’s use of military power in Ukraine, S. 99–129, doi:10.4324/9781315684567-5 (britisches Englisch, academia.edu). 
4. ↑ 7683rd meeting of the United Nations Security Council. Thursday, 28 April 2016, 3 p.m. New York. Abgruefen am 17. November 2023 (änglisch). 
5. ↑ A genàui Dààtum z’ gaa ìsch doo nìt sìnnvoll, wial dr Konflikt ìm Donbas làngsààm gschtììga hàt. Dàs Dàtum doo ìsch trotzdam a Zäsuur, womm’r àls Kriagsààfàng kààt bezaichna.
6. ↑ Kiews Dilemma mit den «grünen Männchen». In: Nöi Zürcher Ziitig. 14. April 2014 (Schweizer Hochdeutsch, nzz.ch [abgerufen am 16. November 2023]). 
7. ↑ Amanda Coakley: Lukashenko Is Letting Putin Use Belarus to Attack Ukraine. In: Foreign Policy. 24. Februar 2022 (amerikanisches Englisch, foreignpolicy.com [abgerufen am 16. November 2023]). 
8. ↑ ìn Wiissrüsslànd sìnn rüssischa Ràkeeta gschossa worra, àwwer s’ gìtt kää Bewiis d’rfìr, àss Wiissrüsslànd diräkt militäärisch àm Kriag mìtgmàcht hàt. M’r wìssa noch nìt gnàui, worumm Wiissrüsslànd nìt diräkt ìn dr Konflikt iigrìffa-n-ìsch, obwohl Rüsslànd ’s gfordert un d’ Ukràina dàs ärwàrta hàt.
9. ↑ D’ georgischa Regioon Süüdossezia ìsch ìnternàzionààl nìt àls unàbhangiger Schtààt àànärkännt. D’ Süüdossezia hàt 300 Soldààta ìn zwait Bàtàllioonskàmpgruppa ìn d’ Ukràina gsanda, wo ìm März 2022 dur Möitaräi dr Iisàtz verwaigert hann un àbgezooga worra sìnn. Dr Presidant Anatoli Bibilow ìsch ìm Àwrìl 2022 àbgwählt worra. Lüag Maximilian Hess: Restive Caucasus Sees Signs of Discontent with Putin’s War. In: Foreign Policy. 25. Mai 2022 (amerikanisches Englisch, foreignpolicy.com [abgerufen am 16. November 2023]). 
10. ↑ ^{10,0 10,1 10,2} Uno meldet fast 13.000 Tote in Ostukraine. n-tv, 21. Januar 2019.
11. ↑ Poroschenko nannte die Zahl der toten Soldaten im Kampf „für die Erhaltung der Ukraine“. RBC, 6. Dezember 2017.
12. ↑ Uno meldet insgesamt 6000 Tote im Ukraine-Konflikt. Spiegel Online, 2. März 2015, abgerufen am 18. März 2017.
13. ↑ ohchr.org
14. ↑ UN Says Fighting Fuels ‘Dire’ Situation In Eastern Ukraine As Winter Sets In. Radio Free Europe/Radio Liberty (RFE/RL), 12. Dezember 2017.
15. ↑ Die Vereinten Nationen haben seit Beginn des Konflikts in der Ostukraine den Tod von mehr als 3000 Zivilisten gemeldet. Nowaja gaseta, 19. September 2018.
16. ↑ Death Toll Up To 13,000 In Ukraine Conflict, Says UN Rights Office. RFE/RL, 26. Februar 2019.
17. ↑ Anwalt der Wladimirschen Rus. Nowaja gaseta, 24. Januar 2020.
18. ↑ Russische Truppenbewegungen: Biden sichert Ukraine „unerschütterliche Unterstützung“ zu. In: Der Spiegel. Abgruefen am 2. April 2021. 
19. ↑ Frederic Oberson: OSCE Special Monitoring in Ukraine. In: Anja Mihr (Hrsg.): Between Peace and Conflict in the East and the West. Studies on Transformation and Development in the OSCE Region. Springer, Bischkek 2021, ISBN 978-3-03077488-2, S. 49, doi:10.1007/978-3-030-77489-9_3 (englisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).